اساسنامه کانون

انقلاب اسلامی ایران و نظام جمهوری اسلامی بی‌شک با اتکا به نیروهای انقلابی، متدین و آگاه آغاز گشته و تداوم خط‌مشی و نیل به اهداف خود را نیز در تربیت و رشد چنین نیروهایی می‌بیند. ارزش‌های دینی و انقلابی می‌باید نسل به نسل انتقال یابد تا زیرساخت‌های فکری و انسانی انقلاب و نظام تقویت شود. اکثریت قریب به اتفاق مبارزان انقلابی پیرو خط امام و شهدا و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس از میان مساجد و جلسات قرآن برخاسته‌اند، لذا ضرورت دارد این روند تداوم یافته و نقش انسان‌سازی و سنگر بودن مساجد حفظ شود. از آنجایی که ارگان‌های رسمی در تربیت نسل‌های آینده به اهداف مطلوب خود نایل نشده‌اند، این وظیفه جوان‌ها دغدغه‌دار و متعهد نیز هست که کوله‌بار خطیر انتقال ارزش‌های دینی به نسل‌های آینده و اصلاح فرهنگ جامعه را به عهده گیرند.

طرح تشکیل جلسات قرآن در مساجد تهران در واقع ایجاد بستری است که در قالب آن بتوان با تربیت نسل آینده در مساجد، بنیان‌های دینی و انقلابی کشور را حفظ و تداوم بخشید

 ضرورت اجرای طرح:

توجه به نکات زیر موجب می‌شود که اجرای این طرح ضرورت و اهمیت بیابد:

1-   هدف اصلی و نقطه تمرکز اهداف تهاجم فرهنگی غرب و دشمنان اسلام و ایران تضعیف بنیان‌های اعتقادی و اخلاقی نوجوانان و نسل آینده کشور است، به عبارت  دیگر، غرب تلاش می‌کند با تغییر هویت نسل‌های آینده و دور کردن آنها از تعهدات دینی و اخلاقی به تدریج و طی یک فرایند مرحلیه‌ای موجبات تزلزل تخریب درونی نظام جمهوری اسلامی را فراهم کند، لذا وظیفه‌ است که با برنامه‌ریزی دقیق، هدفمند و تدریجی برای نوجوانان و جوانان توطئه‌های دشمنان را خنثی کرد.

2-   مسجد به عنوان نهادی فرهنگ‌ساز و انسان‌ساز برای انقلاب، دین و نظام جمهوری اسلامی محسوب می‌شود و نقش محوری آن در هشت سال دفاع مقدس و حفظ فرهنگ دینی جامعه غیرقابل انکار است. از صدر اسلام تاکنون مساجد محلی برای تعلیم و تعلم تربیت انسان‌ها و رفع مشکلات جامعه و مردم بوده‌اند، لذا این نقش که تا حدودی مغفول مانده است باید دوباره احیا گردد و مسجد تبدیل به سنگر حفاظت از دین و فرهنگ اسلامی شود

3-   فعالیت‌های فرهنگی و قرآنی برای جوانان و نوجوانان با روش‌ها و قالب‌های متفاوت در تهران اجرا شده و در حال حاضر نیز وجود دارد، اما هرکدام به آفاتی دچار شده و مطلوبیت لازم را به دست نیاورده‌اند. نهادهای متنوعی مانند سازمان‌ تبلیغات اسلامی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیروی مقاومت بسیج، کانون‌های فرهنگی مساجد، کانون‌های فرهنگی-هنری شهرداری و امور مساجد در جهت تداوم ارزش‌های دینی و ترویج فرهنگ اسلامی در مساجد و محلات فعالیت کرده‌اند، اما توفیق لازم را کسب نکرده‌اند، لذا به نظر می‌رسد طرحی باید اجرا شود که آفات طرح‌های گذشته را نداشته باشد.

اصول طرح:

با توجه به رفع نقایص طرح‌های گذشته و ارائه طرحی جامع و مانع برای پرورش نسل آینده، طرح حاضر شامل اصول زیر است:

1-   استمرار: جلسات قرآن باید در تمام طول سال دائر باشند و این روند را تا حداقل 3 سال تداوم بخشند. دوره کوتاه یک ماهه امتحانات درسی پایان نیمسال دانش‌آموزان تنها مقطعی است که در طی آن فعالیت‌های معمول جلسه متوقف و کلاس‌های کمک درسی جایگزین می‌شود.

2-   همه جانبه بودن: جلسات قرآن می‌باید اعضای خود را همه جانبه تعلیم و پرورش دهند، لذا یک جانبه‌گرایی و تک‌محوری بودن موضوعات آموزشی غیر قابل قبول است. در نتیجه از منظر آموزشی، تمام معارف اسلامی و قرآنی و تمام اصول اخلاقی و اعتقادی مورد نیاز مخاطبان باید به ترتیب اولویت، با برنامه‌ریزی و به تدریج در جلسه مطرح شود.

3-   تقدم تزکیه بر تعلیم: جلسات قرآن باید اولویت را تربیت نیروی انسانی دینی اخلاقی و عملی اعضای خود قرار دهند و سپس به برنامه‌ریزی آموزشی و تشکیل کلاس‌های رسمی اهتمام ورزند. در این چارچوب مسئول جلسه قرآن صرفا وظیفه تنظیم و تشکیل کلاس‌ها و اداره جلسه را ندارد، بلکه وظیفه اصلی وی توجه به یکایک اعضای جلسه از لحاظ اخلاقی، خانوادگی، دینی و درسی است تا تحت تربیت صحیح عملی قرار گیرند.

4-   تفکیک مقطع سنی: جلسات قراآن در 4 مقطع دایر می‌شود: الف) سوم تا پنجم ابتدایی    ب) نوجوانان: اول تا سوم راهنمایی     ج) جوانان: اول تا سوم دبیرستان    د) دانشجویان و جوانان بالاتر از دیپلم. تفکیک مقاطع سنی موجب می‌شود که آموزش‌ها بر اساس نیاز‌ها و مصلحت اعضای جلسه برنامه‌ریزی و ارائه شود. تفکیک سنی به دلیل ویژگی‌های روان‌شناختی متفاوت این مقاطع با یکدیگر و لزوم توجه توجه مسئولان جلسات به این ویژگی‌های شخصیتی و روان‌شناختی در تربیت نیروها بسیار ضروری است.

ج) مشخصات جلسات قرآن:

1-     حداقل هفته‌ای دوبار تشکیل شود.

2-     قبل یا بعد از نماز مغرب و عشاء برگزار می‌شود.

3-     محل برگزاری مسجد یا حسینیه است.

4-     مدت برگزاری هر جلسه حداکثر یک ساعت و پانزده دقیقه است.

5-     جلسه به دوبخش روخوانی قرآن توسط یکایک اعضاء (15دقیقه) و مباحث آموزشی (45 الی 60 دقیقه) تقسیم می‌شود.

6-   مسئول یا مسئولان جلسه قرآن (ترجیحا دو نفر) وظیفه برنامه‌ریزی آموزشی و تربیتی و اداره جلسه را دارند. بدیهی است وظیفه تعلیم و تربیت و هماهنگی این مسئولان با مجریان طرح است.

7-   هر جلسه قرآن در طول سال به برگزاری مسابقات: قرآنی، ورزشی، فرهنگی، اردوهای زیارتی و تفریحی، برنامه‌های ورزشی هفتگی، شرکت در مراسم نماز جمعه، ادعیه، جشن‌ها و عزاداری‌ها با مدیریت و هماهنگی مسئول جلسه اهتمام می‌ورزند.

8-     شرکت اعضای جلسه در نماز جماعت مسجد، به خصوص نماز مغرب و عشاء، از مهم‌ترین برنامه‌های هر جلسه قرآن است.

9-     آموزش‌های عملی و اخلاق و تربیت دینی توسط مسئول جلسه در محیط‌های ورزشی، اردویی و فعالیت‌های فوق‌برنامه اجرا می‌شود.

10-  ارتباط با خانواده اعضای جلسه توسط مسئولان جلسه قرآن و رفع مشکلات اعضاء با همکاری این دو نهاد از وظایف جلسات قرآن است.

11-  عضویت و ثبت‌نام در جلسات رایگان و در اختیار مسئول جلسه می‌باشد.

12- رابطه میان مسئول جلسه با اعضاء از نوع رابطه معلم و شاگردی مرسوم نبوده، بلکه از جنس مربی و متربی، دوستانه، عاطفی و مبتنی بر الگوبرداری است

13-  موضوعات مورد نظر برای مقطع نوجوانان (راهنمایی) شامل موارد زیر است:

روخوانی و تجوید ضروری قرآن کریم- ترجمه تحت‌اللفظی آیات- تفسیر (بعضی آیات متناسب با مقطع سنی اعضاء. منابع: تفسیرهای المیزان، نمونه و نور- احکام- اخلاق فردی و اجتماعی- قصص انبیاء و قرآنی- سیره معصومین(ع)- آشنایی با نهج‌البلاغه- تاریخ تحلیلی اسلام- تاریخ تحلیلی دفاع مقدس- آشنایی با زندگی سرداران شهید (جهت الگوسازی)- اصول عقائد

لارم به ذکر است که این سلسله مباحث در طول مدت 3 سال فعالیت آمورشی جلسات با در نظر گرفتن اولویت‌ها و با نظارت کیفی ستاد اجرای طرح ارائه می‌شود.

ترتیب پیشنهادی ارائه موضوعات به صورت زیر است:

الف- احکام (وضو و نماز به طور نظری و عملی به همراه معانی باطنی آن- طهارت و نجاسات- احکام طهارت- روزه و....) ب- قصص قرآنی ج- اخلاق د- سیره ائمه اطهار(ع) ه- اصول عقائد و- تاریخ تحلیلی دفاع مقدس ز- آشنایی با نهج‌البلاغه ح- تاریخ تحلیلی اسلام ط- آشنایی با سرداران شهید (لازم به یادآوری است که تفسیر قرآن تحت عنوان درس‌هایی از قرآن از مباحث ثابت هر هفته است.)

14- برنامه آموزشی هر جلسه در هفته شامل یک شب تفسیر قرآن به صورت ثابت است و شب یا شب‌های دیگر سایر مباحث آموزشی به صورت دوره‌ای و موقت تعلیم داده می‌شود.

15-  مسئول جلسه و استادان هر جلسه در وهله اول از نیروهای کارآمد همان مسجد و در وهله دوم از سوی ستاد مرکزی تامین و انتخاب می‌شود.

16-  هر جلسه با حداقل 10 نفر اعضای ثابت از نظر ستاد اجرای طرح رسمیت می‌یابد.

17- عوامل اصلی هر جلسه به صورت روبرو قابل تفکیک ست: مسئول جلسه و معاون وی- اساتید آموزشی میاحث (البته اصل بر این است که مسئولین جلسه حتی‌الامکان خودشان مباحث آموزشی را نیز ارائه دهند.)

18-  عضوگیری این جلسات از میان تمام اقشار نوجوانان منطقه اطراف هر مسجد مانند مدارس منطقه و سکنه آنجاست.

معیارهای انتخاب مسئول جلسه قرآن:

چون جلسات بر اساس تفکر، برنامه‌ریزی و اخلاق مسئول جلسه شکل می‌گیرد، انتخاب این شخص در هر مسجد باید با دقت و وسواس خاصی صورت پذیرد و دائما تحت تعلیم و تربیت باشد تا الگوی مناسبی برای اعضای جلسه خود شود. مشخصات این مسئول جلسه به شرح زیر است:

1. اخلاق حسنه
2. روخوانی و تجوید صحیح قرآن
3. توان برقراری ارتباط عاطفی و دوستانه با اعضای جلسه
4. بیان فصیح، قوی و تاثیرگذار
5. توان اختصاص وقت کافی برای برنامه‌ریزی، اداره جلسه و....
6. از نظر فکری، اعتقادی و سیاسی (تعهد به انقلاب، نظام، امام و ولایت فقیه) مناسب باشد.
7. صبور و پرحوصله
8. آشنایی با معارف دینی متناسب با نیازها، سوالات و شبهات مقطع سنی اعضای جلسه
9. تناسب سنی با اعضای جلسه. (به طور مثال برای مقطع نوجوانان، سن مسئول جلسه باید بین 18 تا 22 سال باشد.

اهداف طرح:

طرح تشکیل جلسات قرآن، طرحی تجربه شده است، که با موفقیت نسبی در مقایسه با سایر شیوه‌های کار فرهنگی همراه بوده است. مواردی که در زمره اهداف طرح نیست:

1-     تولید نیروی انسانی برای نهادهای دولتی

2-     ارائه بیلان کاری، آمار و توجه به کمیت‌ها

3-     تشکیل کلاس‌های آموزشی صرف

4-     فعالیت سیاسی و جناحی

5-     تشکیل هیئت (به معنای مصطلح آن)

مواردی که طرح به آن می‌پردازد:

1-     ترویج فرهنگ قرآنی، اخلاق حسنه، ارزش‌های دینی و انسانی و معارف اسلامی بین اعضاء

2-     تشکیل یک گروه اجتماعی برای کار جمعی، تعاون، ایجاد روابط صمیمی و دوستانه

3-     ارتقای سطح اعتقادات، انگیزش، گرایش‌ها و رفتار اعضای جلسه

4-     تربیت نیروهای اهل: تفکر، بیان، مطالعه و قلم

5-   راه‌اندازی و هدایت جلسات قرآن در 4 مقطع سنی و در مساجدی است که امکان، تمایل، زمینه و امکانات اجرای طرح را در شهر تهران داشته باشند.

6-   برگزاری مسابقات قرآنی، فرهنگی و ورزشی بین جلسات قرآن، آشنا کردن جلسات با یکدیگر، انحام‌ کارهای هماهنگ جمعی توسط جلسات و زمینه‌سازی برپایی اردوهای زیارتی و تفریحی برای آنان است.

7-     تربیت نیروهایی که بتوانند به عنوان مسئول جلسه و مربی هدایت جلسات قرآن را در آینده به عهده گیرند.

8-     تربیت نیروهایی که به گروه همسال بتوانند در میان دوستان، هم‌کلاسی‌ها و فامیل خود موثر باشند.

9-     هدایت محتوایی، آموزش جلسات، تربیت و مشاوره مربیان و مسئولان جلسات و هماهنگی میان آنها.